การปฐมพยาบาลเบื้องต้นเมื่อถูก “ประตูหนีบนิ้ว”

 

การปฐมพยาบาลเบื้องต้นเมื่อถูก “ประตูหนีบนิ้ว”

• ตรวจดูบาดแผล

ตรวจดูว่านิ้วที่โดนประตูหนีบมีบาดแผล หรือมีเลือดออกหรือไม่ หรือมีอาการเล็บฉีกหรือเปล่า หากมี ควรทำความสะอาดบาดแผลนั้นด้วยสบู่และน้ำสะอาด ซับให้แห้ง และทำแผลหรือปิดพลาสเตอร์ให้เรียบร้อย เพื่อป้องกันไม่ให้เชื้อโรคเข้าไปในแผล

• ประคบเย็น

ใช้น้ำแข็ง หรือแผ่นทำความเย็น ห่อด้วยผ้าขนหนูสะอาด แล้วมาประคบในบริเวณนิ้วที่โดนประตูหนีบ การประคบเย็นในทันที สามารถช่วยลดอาการปวดและอาการบวมลงได้ ประคบเย็นเป็นเวลาประมาณ 10 นาที และประคบทุก ๆ 20 นาที ตลอดวัน ระวังอย่าให้น้ำแข็งสัมผัสกับผิวโดยตรงเป็นเวลานาน เพราะอาจเสี่ยงโดนน้ำแข็งกัดได้ และอย่าประคบแรงเกินไป เพราะจะยิ่งทำให้เกิดอาการช้ำและปวดรุนแรงขึ้น

• ยกนิ้วขึ้นสูงกว่าระดับหัวใจ

การยกนิ้วขึ้นให้สูงกว่าระดับของหัวใจ จะทำให้เลือดไหลเวียนไปยังบริเวณที่บาดเจ็บได้ช้าลง และช่วยลดแรงดัน อาการบวม และอาการอักเสบได้

• พัก

อย่าเพิ่งใช้นิ้วที่โดนประตูหนีบในทันที แต่ควรหยุดพัก ให้นิ้วมีอาการดีขึ้น เพราะการรีบใช้นิ้วที่ได้รับบาดเจ็บเร็วเกินไป อาจจะทำให้อาการบาดเจ็บนั้นรุนแรงขึ้นได้ นอกจากนี้ก็ควรคอยสังเกตดูว่า นิ้วที่โดนหนีบนั้นมีอาการบวม อักเสบ หรืออาการอื่น ๆ ที่น่าเป็นกังวลหรือไม่

• กินยา

หากมีอาการปวดมากจนทนไม่ไหว สามารถกินยาแก้ปวดและยาลดอักเสบที่หาซื้อได้ตามร้านขายยา เช่น ยาพาราเซตามอล ยาไอบูโพรเฟน (ibuprofen) หรือยาแอสไพริน เพื่อช่วยบรรเทาอาการปวดและอาการอักเสบได้

• ลองขยับนิ้ว

ลองขยับนิ้วที่โดนประตูหนีบดู ว่าสามารถขยับได้ตามปกติหรือไม่ หากคุณไม่สามารถขยับนิ้วได้ หรือไม่สามารถรับรู้ความรู้สึกในบริเวณนิ้วนั้นได้ ควรรีบไปพบหมอเพื่อทำการตรวจในทันที

• การดูแลและฟื้นฟูในระยะยาว

ในช่วง 48 ชั่วโมงแรกหลังจากถูกประตูหนีบ คุณควรทำการปฐมพยาบาลเบื้องต้น เช่น ประคบเย็น พักการใช้นิ้ว หรือใช้ยาแก้ปวด อาการบาดเจ็บก็ควรจะดีขึ้นอย่างรวดเร็วภายในเวลาไม่กี่วัน

หลังจากนั้น เลือดจะเริ่มมาสะสมในบริเวณที่ถูกประตูหนีบ ทำให้เกิดเป็นรอยช้ำ หรือห้อเลือด ในบริเวณนิ้ว หรือใต้เล็บ ที่อาจทำให้รู้สึกปวดหรือชาได้ คุณควรเจาะห้อเลือดนั้นโดยใช้เข็มที่ทำการฆ่าเชื้อแล้ว เพื่อช่วยระบายเลือดที่ค้างอยู่ให้ออกไป และทำให้แผลหายได้ไวขึ้น

หลังจากนั้นควรพยายามขยับและยืดนิ้วที่บาดเจ็บนั้น หรือนวดเบา ๆ ในบริเวณที่โดนหนีบ เพื่อช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือด ลดการสะสมของเซลล์เนื้อเยื่อและเซลล์เลือดที่ตายแล้ว และทำให้อาการบาดเจ็บฟื้นฟูเร็วขึ้น

สิ่งที่ไม่ควรทำหากโดนประตูหนีบ

ห้าม พันผ้าพันแผล หรือรัดในบริเวณนิ้วที่โดนประตูหนีบเป็นอันขาด เพราะอาการบาดเจ็บจากการโดนประตูหนีบจะทำให้มีเลือดไหลมาในบริเวณนั้นเป็นจำนวนมากอยู่แล้ว การพันหรือรัดแผลในบริเวณนี้ จะทำให้เลือดไม่สามารถมาเลี้ยงได้อย่างเพียงพอ และทำให้เนื้อเยื่อในบริเวณที่โดนประตูหนีบเสียหายมากขึ้น

นอกจากนี้ก็พยายามอย่าใช้เพิ่งรีบใช้นิ้วที่บาดเจ็บจนกว่าจะหายดี เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอาการปวดมากขึ้น หรือทำให้แผลแย่ลง อาการบาดเจ็บจากการโดนประตูหนีบมักจะดีขึ้นภายในเวลาไม่กี่สัปดาห์ และสามารถกลับไปใช้นิ้วได้ตามปกติหลังจากนั้น

เมื่อไหร่ควรไปพบหมอ

ตามปกติแล้ว แผลที่โดนประตูหนีบมักจะไม่มีอาการรุนแรงอะไร และสามารถหายได้เองภายในเวลาไม่กี่สัปดาห์ แต่ในบางครั้ง หากโดนประตูหนีบแรง ๆ หรือมีบาดแผลที่ดูแลทำความสะอาดได้ไม่เพียงพอ ก็อาจทำให้เกิดปัญหา และควรได้รับการรักษาจากแพทย์

ควรไปพบคุณหมอทันทีหากคุณสังเกตพบอาการดังต่อไปนี้

• นิ้วรู้สึกชาหรือไม่มีความรู้สึก
• ไม่สามารถขยับนิ้วได้
• นิ้วเบี้ยวผิดรูป หรือกระดูกหัก
• มีสัญญาณของการติดเชื้อ เช่น น้ำหนอง