คำแนะนำการป้องกันมาลาเรียสำหรับนักเดินทาง

โรคมาลาเรียเป็นโรคที่เกิดจากโปรโตซัว Plasmodium นำโดยยุงก้นปล่อง มีทั้งหมด 5 สายพันธุ์ สายพันธ์ุที่รุนแรงคือ Plasmodium falciparum ซึ่งเป็นสายพันธุ์หลักในทวีปแอฟริกา ทำให้เกิดการติดเชื้อรุนแรง อวัยวะต่างๆล้มเหลว ติดเชื้อขึ้นสมอง โคม่า ชัก และเสียชีวิตได้ หากได้รับการรักษาที่ล่าช้า

 

พื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูงมากสำหรับมาลาเรีย ได้แก่ ประเทศในแอฟริกาที่อยู่ใต้ต่อทะเลทรายซาฮะร่า (Sub-Saharan Africa) และประเทศในโอเชียเนีย ได้แก่ เกาะนิวกินี (New Guinea) ซึ่งประกอบด้วย ประเทศปาปัวนิวกินีและ จังหวัดปาปัวตะวันตก (West Papua) ของประเทศอินโดนีเซีย หมู่เกาะโซโลมอน (Solomon Islands) วานูอาตู (Vanuatu) ความเสี่ยงในการติดเชื้อมาลาเรียสำหรับนักเดินทางอยู่ที่ 1-3% ต่อเดือน ซึ่งถ้ามีกิจกรรมที่ต้องสัมผัสยุงมาก หรืออยู่ในพื้นที่เป็นระยะเวลานาน ควรปรึกษาแพทย์เพื่อ แนะนำการรับประทานยาป้องกันมาลาเรีย

 

พื้นที่อื่นๆที่มีความเสี่ยงปานกลางถึงน้อย ได้แก่ บริเวณลุ่มน้ำอะเมซอนในทวีปอเมริกาใต้ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ได้แก่ หมู่เกาะติมอร์ตะวันตก บางพื้นที่ของประเทศอินดีย ปากีสถาน พม่า ลาว โดยทั่วไปไม่ได้แนะนำการรับประทานยาป้องกันมาลาเรีย แต่ถ้ามีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดการติดเชื้อรุนแรง เช่น มีสภาวะร่างกายที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อรุนแรง ก็อาจพิจารณาให้รับประทานยาหรือพกยารักษาฉุกเฉิน (Stand-by medication)

 

ประเทศไทย โรคมาลาเรียพบในพื้นที่ป่า โดยเฉพาะจังหวัดชายแดนไทย พม่า ข้อมูลจากกรมควบคุมโรคปี 2565 พบว่าจังหวัดที่มีผู้ป่วยมาลาเรียสูงสุด ได้แก่ ตาก แม่ฮ่องสอน ระนอง กาญจนบุรี ประจวบคีรีขันธ์ สายพันธ์ุเชื้อมาลาเรียที่พบในประเทศไทยส่วนใหญ่ 90% เป็น Plasmodium vivax ซึ่งมีความรุนแรงน้อยกว่า Plasmodium falciparum หากไม่ได้รับการรักษา เชื้ออาจอยู่ในร่างกายคนได้เป็นปี ทำให้มีอาการไข้เป็นๆหายๆได้ แต่ในบางรายอาจมีการติดเชื้อรนแรงได้เช่นกัน อย่างไรก็ตามประเทศไทยถือว่าเป็นพื้นที่ที่มีความเสี่ยงของมาลาเรียน้อย ความเสี่ยงในการติดเชื้อในนักท่องเที่ยวต่ำมาก อยู่ที่ประมาณ 1: 16000- 1: 50000 คน ดังนั้นจึงไม่มีความจำเป็นต้องรับประทานยาป้องกันมาลาเรียสำหรับนักเดินทางที่จะมาเที่ยวไทย

 

ความเสี่ยงของการติดเชื้อมาลาเรียในนักเดินทาง ขึ้นอยู่กับ

 

1. พื้นที่ที่จะเดินทาง ประเทศในทวีปแอฟริกาบางประเทศ ความเสี่ยงมาลาเรียพบได้เกือบทั่วพื้นที่ของประเทศ แม่ในเขตเมืองหลวง หรือเมืองใหญ่ เช่น อาบูจา (Abuja) ลากอส(Lagos) ของไนจีเรีย หรือในทุ่งหญ้าสะวันนา ชายฝั่งทะเล โดยไม่จำเป็นต้องพบในพื้นที่ป่าเหมือนในประเทศไทย แต่บางประเทศก็พบเฉพาะในบางพื้นที่ ดังนั้นการพิจารณาว่าการเดินทางมีความเสี่ยงมาลาเรียหรือไม่ ไม่สามารถประเมินได้จากประเทศที่จะเดินทางไปได้เท่านั้น ต้องดูรายละเอียดว่าจะเดินทางไปพื้นที่ใด

https://praram9.com/th/articles/malaria-prevention-for-travelers